به گزارش خبرنگار ایرنا، سخنرانان این نشست كه با حضور جمعی از دانشجویان و علاقه مندان به مسائل خاورمیانه در محل دانشگاه 'سیتی' شهر لندن برگزار شد، از غافلگیری رسانه ها در جریان حوادث اخیر سخن گفتند و به برخی از كوتاهی ها و رفتارهای دوگانه و تبعیض آمیز خود در زمینه پوشش بی طرفانه این تحولات اعتراف كردند.

خانم دكتر 'زهرا هارب' خبرنگار لبنانی و استاد دانشگاه 'سیتی' در رشته روزنامه نگاری بین المللی در زمینه نقش رسانه ها گفت: پوشش خبری قیام های مردمی منطقه خاورمیانه كاری بسیار دشوار است. شما با حكومت هایی مواجه هستید كه تمام كنترل رسانه ای كشورشان را در دست دارند و نه تنها اجازه نمی دهند صدای مخالفان شنیده شود بلكه خبرهای مربوط به آنها را به طور دروغ و غیر واقعی پخش می كنند.

وی ادامه داد: در كشورهای مصر و تونس رسانه های دولتی آنها، معترضان را اراذل و اوباش می نامیدند. آنها طوری وانمود می كردند كه گویی معترضان یك سری جوان بیكار و بی هدف هستند كه قصدشان تخریب اموال عمومی است.

وی افزود: یكی از شعار های محوری در كشور مصر شعار 'رسانه دروغ' بود كه به درستی بیانگر واقعیت در آن كشور بود. همین موضوع باعث شد مردم از طرق دیگر مانند شبكه های اجتماعی- تویتر، فیس بوك، یوتیوپ و غیره - سعی كنند پیام شان را به دیگران و جهان خارج برسانند.

'بعد از سقوط حسنی مبارك در مصر، خانم گزارشگری كه در رسانه دولتی آن كشور كار می كرد به من گفت كه چگونه آنان را وادار می كردند به دروغ خبر بدهند.'

این محقق لبنانی ادامه داد: دو رسانه مهم در تحولات دنیای عرب شبكه 'العربیه' و 'الجزیره' بودند. نقش این دو رسانه از این جهت اهمیت دارد كه ما می توانیم نقش سیاسی این رسانه ها را در پوشش خبری شان مشاهده كنیم.

وی در مورد 'العربیه' گفت: این شبكه متعلق به خاندان پادشاهی سعودی است. آنها اصولا بودجه كلانی خرج می كنند تا نظام پادشاهی سعودی را به طور غیر مستقیم تبلیغ كنند. در تحولات منطقه آنها علاقه زیادی به پوشش خبری مصر و تونس نداشتند. به عبارت دیگر اگر می خواستید تحولات این دو كشور را بدرستی دنبال كنید، نباید آن را از طریق 'العربیه' پیگیری می كردید. ولی از طرف دیگر آنها تمایل زیادی به پوشش خبری سوریه دارند. به نحوی كه همه طرفداران حكومت اسد را كه برای تظاهرات به خیابان می آیند تعدادی خودفروخته معرفی می كنند.

خانم هارب در مورد شبكه 'الجزیره' نیز گفت: این شبكه نقش موثرتری در تحولات دنیای عرب داشت. این شبكه با پوشش خبری گسترده خود از تحولات مصر و تونس، حتی از طرف برخی از معترضان این حكومت ها 'رسانه انقلاب' نام گرفت. 'الجزیره' از معترضان می خواست تا فیلم ها و تصاویر خود را برای این شبكه ارسال كنند.

نویسنده كتاب 'حزب الله و رسانه ها' ادامه داد: البته 'الجزیره' هم نواقص زیادی در پوشش خبری این تحولات دارد. برای مثال برای پوشش خبری انقلاب مردم بحرین انتقادات زیادی متوجه این شبكه قطری است. الجزیره در مورد بحرین بسیار كوتاهی كرد و فقط در حد خبر های كوتاه به آن پرداخت.

'الجزیره با اینكه مدعی بود برای پوشش خبری انقلاب بحرین با مشكلاتی مواجه است ولی همگان می دانند كه تحت تاثیر سیاست های حكومت قطر كه مدافع استراتژیك رژیم بحرین به شمار می رود، علاقه ای به پوشش خبری آنجا نداشت.'

وی افزود: ما باید توجه كنیم كه 'الجزیره' عربی بسیار با سیاست های خارجی دولت قطر هماهنگ است. آنها پیرو سیاست های دولت قطر هستند. 'الجزیره' انگلیسی آزادی عمل بیشتری دارد و سعی می كند بیشتر با پوشش خبری خود از دنیای خارج امتیاز بگیرد.

'الجزیره انگلیسی بعد از پوشش خبری خود از حوادث افغانستان و عراق و پخش تصاویر زندان ابوغریب توانست خود را به عنوان یك رسانه قوی در جهان مطرح كند.'

'جرمی بوئن' سردبیر بخش خاورمیانه شبكه 'بی بی سی' دیگر سخنران این نشست عمومی بود كه چهارشنبه شب در دانشگاه 'سیتی' لندن برگزار شد.

وی گفت: جهان عرب در حال تغییر است. این تغییر دیر یا زود می آید. هیچ رژیم عربی در منطقه خاورمیانه در امان نیست، حتی رژیم هایی كه فكر می كنند از ثبات كافی برخوردارند.

وی ادامه داد: من آخرین خبرنگاری بودم كه توانستم با قذافی مصاحبه كنم. این اتفاق یكی از خاطره انگیزترین اتفاقات عمر حرفه ای من است.

'من از مدت ها قبل از طرق مختلف سعی می كردم با قذافی مصاحبه كنم، تا اینكه یك روز كه در هتل شهر طرابلس بودم، تهیه كننده ام خوشحال به طرفم دوید و گفت كه او قبول كرد. من ابتدا فكر كردم ما برای مصاحبه با او باید به چادری در كویر برویم ولی ما را با دو خودروی بنز آخرین مدل به یك رستوران ایتالیایی با منظره ای عالی در طرابلس بردند.'

وی ادامه داد: قذافی در آن موقع در تصورش هم نمی گنجید كه چند ماه بعد كشته خواهد شد.

سردبیر بخش خاورمیانه 'بی بی سی' اضافه كرد: قیام های دنیای عرب بسیار غیر قابل پیش بینی بود. ما نمی دانستیم در كدام كشور قرار است چه اتفاقی بیفتد. آیا ما باید برای گزارش به یمن برویم یا بحرین؟ آیا باید به سوریه برویم یا تونس؟ در مجموع تصمیم گیری برای انتخاب موضوع مناسب بسیار سخت بود.

وی اظهار داشت: ولی باید اعتراف كنم كه ما در 'بی بی سی' در بعضی از موارد خوب عمل نكردیم. مثلا خیلی دیر به اتفاقات كشور تونس پرداختیم.

'بهار عربی برای تمام رسانه ها از اولویت فراوانی برخوردار بود، تمام رسانه ها سعی داشتند داستان را از نگاه خودشان بیان كنند.'

'جان اسنو' با سابقه ترین مجری شبكه تلویزیونی 'كانال 4' انگلیس آخرین سخنران این نشست بود كه ضمن بیان خاطرات گزارشگری خود از تحولات مصر، گفت: یك مشكل عمده ما در غرب این است كه تمام انقلاب های جهان عرب را در یك كاسه می گذاریم و توجه نمی كنیم كه ماهیت این انقلاب ها متفاوت است.

وی ادامه داد: ما در غرب در زمینه پوشش خبری غفلت های فراوانی كردیم. ما به هیچ وجه به قیام عربستان سعودی توجهی نكردیم. تظاهرات در آن كشور به طور بسیار خشونت آمیزی سركوب شد. همین طور در كشور بحرین.

این خبرنگار با سابقه افزود: درست است كه ورود خبرنگاران خارجی به این دو كشور بسیار سخت بود ولی این نباید باعث می شد كه ما از آنها غفلت كنیم. سعودی ها اصولا به خبرنگاران خارجی بسیار سخت ویزا می دهند ولی قطعا آنجا هم تغییراتی خواهد كرد.

وی همچنین تصریح كرد: اگر دقت كنید می بینید هیچ رسانه غربی آن طوری كه باید به تظاهرات بالغ بر 300 هزار اسراییلی در مورد شرایط بد اقتصادیشان توجهی نكرد. چرا؟ چون این در دستور كار ما نیست كه به مسائلی از این قبیل در مورد اسراییل بپردازیم.

در پایان این نشست، سخنرانان به سوالات شركت كنندگان پاسخ دادند.

'جرمی بوئن' در پاسخ به این سوال كه این انقلاب ها چه تاثیری در كشور های دیگر منطقه و جهان خواهد داشت؟ گفت: من در طول تهیه گزارش به وضوح می دیدم كه چگونه مردم می خواستند نظراتشان را ابراز كنند. این اتفاقات باعث خواهد شد دیكتاتورهای دیگر به قدرت مردم توجه كنند و فضا را بازتر كرده و نقش بیشتری برای مردم قائل شوند.

'زهرا هارب' نیز در پاسخ به سوالی اظهار داشت: رسانه های غربی اصولا هنگامی كه انقلابی در كشوری روی می دهد به آنجا علاقه مند می شوند. در حالی كه آنها باید بعد از وقوع انقلاب نیز مردم را از تحولات آن كشور مطلع سازند.

همچنین'جان اسنو' درباره اینكه آیا مسیر این تحولات به سمت اسلامگرایی پیش می رود یا سكولاریسم؟ گفت: بسیار مشكل است به طور مشخص به این سوال پاسخ داد. من زمانی كه در میدان تحریر قاهره بودم با همه نوع آدم برخورد داشتم. هم سكولارها و هم مذهبی ها از سقوط رژیم مبارك فریاد شوق و شادی سر می دادند.

وی افزود: ما در غرب خیلی دوست داریم با اخوان المسلمین مصاحبه كنیم و چهره خشنی از آنها نشان دهیم و طوری وانمود كنیم كه آنها می خواهند شریعت اسلامی را در آن كشور پیاده كنند.

این مجری باسابقه تلویزیون 'كانال 4' در مورد نقش رسانه ها در آینده گفت: ما در زمان 'انقلاب خبرنگاری' نیز به سر می بریم. امروزه روش های مختلفی برای خبررسانی به وجود آمده است. ما در قدیم برای گزارش از واقعه ای پنج روز بعد از اتمام آن اتفاق به كشور مربوطه می رسیدیم. اما امروز شما می توانید در عرض چند دقیقه بعد از بمباران شهری، تصاویر آن را در اینترنت ببینید.

وی تاكید كرد: به نظر می رسد دیگر نیاز چندانی به 'بی بی سی' و 'الجزیره' نیست. آینده قطعا از آن 'شهروند خبرنگاران' است.

اروپام**345