همکنون آقای پدرام به استثنای حق انتخاب کردن و انتخاب شدن از حقوق برابری با سایر شهروندان تاجیکستان برخوردار است

شهرداری کولاب، در جنوب تاجیکستان، به لطیف پدرام، شاعر و سیاست مدار مخالف دولت افغانستان، مقام "شهروند افتخاری" اعطا کرده است.

هم اکنون آقای پدرام به استثنای حق انتخاب کردن و انتخاب شدن از حقوق برابری با سایر شهروندان تاجیکستان برخوردار است.

این خبر روز شنبه 31 مارس در محفلی نوروزی در شهر دوشنبه اعلام شد.

در این محفل که آن را خود آقای پدرام برگزار کرده بود، تعدادی از شعرا و نویسندگان و و اهل هنر و فرهنگ از تاجیکستان و افغانستان و ایران شرکت داشتند.

شاعرانی چون گلرخسار، مؤمن قناعت، گلنظر، عسکر حکیم، دانشمندانی چون عبدالنبی ستارزاده، میرزا شکورزاده و روشن رحمانی از جمله حاضران در این محفل بودند که آقای پدرام را به مناسبت کسب مقام شهروند افتخاری تبریک کردند.

گلرخسار صفی اشعاری را در ستایش بهار و نوروز خواند و گفت که با لطیف پدرام سالها پیش، زمانی که عضو پارلمان اتحاد شوروی بود، آشنا شده است.

وی افزود: "وقتی که من رئیس بنیاد فرهنگ تاجیکستان و عضو پارلمان اتحاد شوروی بودم، سردبیری مجله "فرهنگ" را نیز که آقای (میخائیل) گورابچف پولش را داده بود، به عهده داشتم. آن زمان اولین جوان بدخشانی را من پیدا کردم که لطیف پدرام بود و شعرهای بهترینش را در آن مجلّه چاپ کردم."

خانم صفی همچنین گفت: "به فکر من، هر کسی دینش را خودش انتخاب می‌کند. مثلاً، من اهل سیاست نیستم، من عضو حزب گل یاسم و خودت (پدرام) هم عضو حزب گل یاس می‌شوی. شما برای عشق، برای زندگی ، برای بهار همیشه کوشش کردید و من می‌خواستم که در این روز زیبای نوروزی شما همچنان که هستید، همچنان باشید."

شاعر و پژوهشگر حیات نعمت سمرقندی نیز که در روزهای جشن نوروز وارد تاجیکستان شده است، در این محفل حضور داشت و ضمن تبریک آقای پدرام داستانی را در باره احمدشاه مسعود، فرمانده مجاهدین افغان که سالها علیه نیروهای شوروی و طالبان جنگید، قرائت کرد.

گلرخسار می‌گوید که اولین بار اشعاری از لطیف پدرام را در مجله "فرهنگ" در تاجیکستان در اواخر عهد شوروی چاپ کرده است

سعیدمیر ظهورف، وزیر سابق امنیت و امور داخلی تاجیکستان که حالا ریاست اداره حفظ اسرار دولتی را به عهده دارد، نیز در میان شرکت‌کنندگان محفل نوروزی بود که لطیف پدرام را برای کسب مقام تبعه افتخاری تاجیکستان تبریک کرد.

وی همچنین پاره‌ای از خاطراتش را در باره احمدشاه مسعود نقل کرد و با اشاره‌ به وضع امنیتی افغانستان ابراز امیدواری کرد که صلح و ثبات به این کشور هرچه زودتر برگردد.

آقای ظهورف گفت: "مشکل مردم افغانستان تنها مشکل آنها نیست، مشکل ما و شما هم هست. چونکه آرامی و آسودگی ما و شما به آرامی و صلح و صلاح در افغانستان بستگی زیادی دارد. امیدوارم که این کشور هرچه زودتر آباد و آسوده شود. این هم ملک ما است، مردم ما است، امیدوارم این سرزمین صاحب صلح و صلاح شود."

وی همچنین مردم تاجیک و افغان را "یک ملّت" و هر دو کشور را "ملک ما" خواند و گفت که تاجیکستان یاری و مساعدت خود را برای برقراری ثبات در افغانستان هرگز دریغ نمی‌دارد، هرچند "متاسفانه، از دست ما حالا جز خیرخواهی کار دیگری نمی‌آید."

این مقام ارشد امنیتی تاجیکستان افزود: "روزی شود که همین سرحدات (مرزها) از میان برداشته شود و ما و افغانستان همان طور که استاد ربانی گفته بود که جوانان ما به کولاب قنغاله ‌بازی (نامزد‌بازی) می‌رفتند، شاید به همان روز باز دوباره برسیم."

خود لطیف پدرام نیز ضمن سخنرانی در این محفل از مقامات شهر کولاب برای اعطای مقام "شهروند افتخاری" به او ابراز سپاس کرد و گفت باید کشورها و مردمان منطقه تلاش کنند که نظام روادید را برای اتباع همدیگر بکلّی لغو کنند.

آقای ظهورف گفت که امیدوار است روزی مرزها برچیده شوند و مردم دو سوی رودخانه آمو بی ممانعت به دیدار هم برسند

وی گفت: "ببینید، ما اتحادیه تازه اروپا داریم. شما وقتی از بلژیک به لندن می‌روید، ویزا کار ندارید. کافی است که کارت شناسنامه یا یک لیسانس رانندگی داشته باشید. من امیدوار هستم که مرزهای جغرافیای سیاسی که امروز بسته است، روزی باز بشود، مثل مرزهای فرهنگی."

آقای پدرام همچنین از گردهمایی رهبران چهار کشور ایران و افغانستان و تاجیکستان و پاکستان در دوشنبه برای جشن نوروز استقبال کرد و گفت چنین همایشها فرصتی است که کشورهای منطقه مسائل خود را خودشان به بررسی بنشینند.

وی گفت: "چه طور این ممکن است که یک جمعیت بسیار کلان در این حوزه، چین با یک میلیارد و چندصد میلیون جمعیت، هند با یک میلیارد بیشتر جمعیت، ایران همین ترتیب، پاکستان با 180 میلیون جمعیت، افغانستان، تاجیکستان، قرقیزیمستان، ترکمنستان. چرا ما نمی‌توانیم مسائل خودمان را خودمان مدیریت بکنیم؟ چرا آمریکایها بیایند مسائل ما را مدیریت بکنند؟"

لطیف پدرام همچنین سخنانی در باره زبان فارسی ایراد کرد و با اشاره‌ به بزرگانی مانند مختمقلی، شاعر ترکمن و علیشیر نوایی، وزیر دربار تیموریان در قرن 15 که هم به فارسی و هم به ترکی شعر گفته است، این زبان را "زبانی فراقومی" خواند.

"حالا زبان فارسی زبان فراقومی به همین دلیل است که پشتونها، ترکمنها، ازبکها، ترکتبارها، بلوچها و غیره و غیره در غنامندی این زبان کمک کرده‌اند. بنا بر این، این زبان تنها زبان تاجیکان نیست، این زبان اقوام مختلف است."

وی با اشاره‌ به چندی از شاعران پشتوزبان افغانستان، نظیر بارق شفیعی و سلیمان لایق که به فارسی هم اشعار زیادی گفته‌اند، ابراز داشت که در بازسازی زبان فارسی بزرگان زبان و فرهنگ پشتو نیز تأثیر زیادی گذاشته‌اند.

اعطای مقام "شهروند افتخاری" به لطیف پدرام به ابتکار شهرداری کولاب در روزهای جشن جهانی نوروز در تاجیکستان صورت گرفته است. در این روزها شمار زیادی از فرهنگیان از ایران و افغانستان و کشورهای دیگر به تاجیکستان سفر کرده بودند.

به گفته حقوقدانها، آقای پدرام اکنون از حقوق برابر با سایر شهروندان تاجیکستان برخوردار است، به جز حق انتخاب کردن و انتخاب شدن. این بدآن معناست که او نمی‌تواند در هیچ انتخاباتی در تاجیکستان رأی دهد یا خودش به عنوان نامزد انتخاب شود.

آقای پدرام که رهبر حزب کنگره ملّی افغانستان، یک حزب سیاسی مخالف دولت حامد کرزی است، دو بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری آن کشور هم شده است.

وی از دانشگاه سربون پاریس دکتورای اسلام‌شناسی دارد و در سالهای جنگ علیه نیروهای شوروی در افغانستان در جبهه فرهنگی مقاومت مبارزه کرده است. آقای پدرام راه حلّ بحران در افغانستان را ایجاد نظام فدرالی می‌داند.

در تابستان سال 2008 به اتهام توهین به امان‌الله خان، پادشاه پیشین افغانستان، تظاهراتی اعتراضی علیه او در هرات و برخی از شهرهای دیگر افغانستان به دعوت حزب افغان ملّت برپا شده و او مدتی در حبس خانگی هم بوده است.