بیست وچهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به صورت غیر رقابتی و در 12 بخش 'نمایش های صحنه ‌ای'، 'تئاتر خیابانی'، 'آثار بین ‌الملل'، 'تولیدات جدید سال 1384'، 'مرور تولیدات سال 1384 تهران'، منتخب آثار برتر 'جشنواره ‌های استانی'، 'پایان ‌نامه ‌‌های برتر دانشكده‌های هنر تهران'، 'تئاتر تجربی'، 'نمایشنامه خوانی'، بخش فیلم و سمینار بزرگداشت 'برتولد برشت'، 'كارگاه آموزشی' و نمایشگاه 'ماسك' برگزار شد.

مطابق دوره های گذشته سالن های مجموعه تئاترشهر و تالارهای 'مولوی'، 'وحدت'، 'سنگلج'، 'فردوسی' و 'هنر' میزبان آثار بخش صحنه ای این دوره از جشنواره بودند و نمایش های بخش 'خیابانی' نیز در 'باغ هنر' خانه هنرمندان، بوستان های 'راه‌ آهن'، 'شهر'، 'لاله'، 'ملت'، 'خیام'، فضای باز مجموعه تئاترشهر و تالارهای 'مولوی' و 'وحدت'، خانه های فرهنگ 'فدك'، 'فردوسی' و فرهنگسراهای 'بهمن' و 'شفق'، برای مخاطبان به اجرای عمومی رفتند.

یكی از محورهای برگزاری این دوره از رویداد تاكید بر نگاه حرفه ای به مقوله برگزاری جشنواره های تئاتری بود و محور بعدی مورد تاكید، تمركز بر نمایش‌هایی بود كه طی سال اجرای عمومی خود را به پایان رسانده بودند و از سوی مخاطبان با استقبال خوبی رو به رو شده بودند. بر این اساس در جشنواره بیست و چهارم، 19 نمایش منتخب از آثار به اجرا رفته در طی سال برای اجرای ویژه برگزیده شدند.

همچنین برای نخستین بار از زمان برگزاری جشنواره تئاتر فجر، شش نمایش 'آیه‌های غربت' به كارگردانی رضا صابری از مشهد، 'امشب باید بمیرم' به كارگردانی نصرالله قادری، 'در فنجان قهوه' به كارگردانی حسین عاطفی، 'دشمن مردم' به كارگردانی اكبر زنجانپور، 'ركاب' به كارگردانی عزت‌الله مهرآوران و 'عادل‌ها' به كارگردانی قطب‌الدین صادقی در بخش تولیدات خاص این دوره از رویداد در جدول اجرایی به نحوی قرار گرفت كه همزمان با پایان یافتن جشنواره، این آثار بتوانند اجرای عمومی خود را در تالارهای مشخص شده آغاز كنند.

اما در بیست و چهارمین دوره جشنواره بین المللی تئاتر به دلیلی همزمانی با پنجاهمین سالمرگ 'برتولد برشت' نمایشنامه نویس، كارگردان و نظریه پرداز بزرگ تئاتر معاصر جهان، بخش ویژه ای به این هنرمند تاثیرگذار در روند اعتلای هنر نمایش جهان در نظر گرفته شده بود.

یكی از این برنامه های برگزاری 9 نشست تخصصی 'رابطه اندیشه و ساختار در مكتب برشت' با سخنرانی محمدرضا اصلانی، 'بررسی تحلیلی آثار برشت' و 'چرا تئاتر حماسی برشت مناسب كودكان است' با سخنرانی 'گرترود كریستل هافمن'، 'میراث برتولت برشت' با سخنرانی داریوش مؤدبیان، 'ترجمه‌های فارسی آثار برشت' با سخنرانی عبدالمجید حسینی ‌راد، 'برشت حقه ‌باز' با سخنرانی علیرضا كوشك جلالی، 'كشف تئاتر شرق در آثار برشت' با سخنرانی سهیلا نجم، 'بعل و برشت جوان' با سخنرانی 'فولكر لیپمان' و 'برشت به عنوان شاعر، برشت به عنوان نمایشنامه ‌نویس' 'مارك آندراس هرمان گونتر'، در خانه هنرمندان ایران برگزار شد كه با استقبال بسیار بالای علاقه مندان به تئاتر و به ویژه دانشجویان نمایش كشور رو به رو شد.

همچنین در بخش نمایشنامه خوانی‌ آثار این هنرمند فقید آلمانی برشت نمایشنامه های 'استثناء و قاعده' توسط منیژه محامدی و 'تفنگ های ننه كارار' توسط بهزاد فراهانی برای مخاطبان خوانش شد و در بخش فیلم های بزرگداشت این هنرمند 10 فیلم تئاتر از آثار برشت با كارگردانی هنرمندان بزرگی چون 'هاینر مولر'، 'پیتر شومان'، 'فرینتز لانگ'، گوالتر آدلر'، 'آلفرد كیرشنا'، 'الكساندر لانگ' و 'پیتر زادك' به نمایش در آمد.

اما این دوره از جشنواره در كنار برگزاری بخش بزرگداشت 'برتولد برشت'، میزبان 10 كارگاه آموزشی و یك سمینار پژوهشی با موضوع 'تولید مشترك تئاتر' بود.

بر این اساس سمینار 'تولید مشترك تئاتر' با سرپرستی 'فری دوگوئس' و كارگاه های 'فضا، هنرپیشه، دیالوگ' با سرپرستی 'لون بورنسوزیان'، 'شوریدگی بازیگر در نقش' با سرپرستی 'دومنیك سكری'، 'موسیقی در تئاتر' با سرپرستی 'نیل ون درلیندن'، 'بازیگری، سكوت خلاقانه' با سرپرستی 'ویكتور گولچنكو'، 'تئاتر نیو- نو ژاپن؛ حركت، تكنیك ماسك' با سرپرستی 'ایزومی آشیزاوا'، 'آزمایشگاه و هزار تو' با سرپرستی گروه 'یوری سام'، 'جنبش تئاتری' با سرپرستی گروه 'بامبی'، 'وجوه مختلف باغ‌ آلبالو و نگره‌های شرق و غرب به آن' با سرپرستی 'ویكتور گولچنكو'، 'نمایش نان و نمایش' با سرپرستی گروه 'نان و بازی' و 'شیوه آزاد و مدرن حركات موزون' با سرپرستی گروه 'نفوذ مدوسا'، مجموعه دیگر بخش آكادمیك و پژوهشی این دوره از رویداد را به تشكیل می دادند.

نمایش های 'اسب‌ های آسمان خاكستر می‌ بارند' به كارگردانی علی راضی تولید مشترك فرانسه و ایران، 'باد بزن جوانی' به كارگردانی 'یوشكو یووانچیك' از كراوسی، 'باغ آلبالو' به كارگردانی 'ویكتور گولچنكو' از روسیه، 'بامبی 8' به كارگردانی 'لیس ‌ون دركلیج' از هلند، 'جاده' به كارگردانی علیرضا كوشك جلالی از آلمان، 'حكایت اصحاب كهف' كار گروهی از آذربایجان، 'در انتظار گودو' به كارگردانی 'دوشان یووانوویچ' از اسلوونی، 'شاباش' به كارگردانی 'هشام كفارنه' از سوریه، 'شكم نهنگ' به كارگردانی 'كریستینا كاستریو' از سوئیس، 'شیطان با سه شاخه موی طلایی' به كارگردانی 'دیتر كومل' از آلمان، 'صخره‌ های آبی' به كارگردانی 'ایزومی آشیزاوا' كار مشترك ژاپن و رومانی، 'كاغذ بازی' به كارگردانی 'یورگ بائسكه' از آلمان، 'نان و بازی ها' به كارگردانی 'میروسلاو بنكا' كار مشترك صربستان و مونته ‌نگرو، 'نفوذ مدوسا' به كارگردانی 'آنیكو یوهاژ' از مجارستان، 'هابیل و قابیل' به كارگردانی 'گوچمراد بكی اف' از تركمنستان، 'یوری سام' به كارگردانی 'آندر لیپوس' از اسپانیا و 'یوهانا' به كارگردانی 'آنیا گرونو' از آلمان، 17 نمایشی بودند كه در بخش آثار صحنه ای بین الملل این رویداد به اجرا درآمدند.

26 اثر 'نمایشی خیابانی'، 12 نمایش حاضر در بخش منتخبان جشنواره های استانی، چهار نمایش بخش 'تئاتر تجربی'، شش نمایش تولید شده درد بخش 'پایان نامه های دانشجویی' و برگزاری نمایشگاه 'ماسك' های علی اصغر خطیب زاده در سالن انتظار تئاتر شهر دیگر بخش ها و آثار شركت كننده در بیست و چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر را تشكیل می دادند.

همچنین در این دوره از رویداد از جابر عناصری، زنده یاد حسین كسبیان، سعید كشن ‌فلاح و محمد چرمشیر به دلیل یك عمر فعالیت هنری برای اعتلای هنر نمایش كشور با برگزاری مراسم ویژه ای تقدیر و تجلیل به عمل آمد.

جشنواره بیست و چهارم با وجود آنكه به شكل غیر رقابتی برگزار شد اما طی آن 'انجمن نمایش ایران' دست به اوری محدودی زد و برگزیدگانی را به جامعه تئاتر حاضر در این رویداد معرفی كرد. طی این داوری محمد رحمانیان برای نگارش نمایشنامه 'فنز' جایزه بهترین نمایشنامه را از آن خود كرد. جایزه بهترین كارگردانی به هادی مرزبان برای كارگردانی نمایش 'ملودی شهر بارانی' اهدا شد. دانیال حكیمی در معدود حضورهای خود در صحنه های نمایشی به دلیل ایفای نقش در نمایش 'ملودی شهر بارانی' جایزه بهترین بازیگری زن را به خود اختصاص داد و فروزان جمشید نژاد، بازیگر نمایش 'وقتی فرشته خواب سگ می بیند' نیز جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود كرد.

همچنین انجمن 'تئاتر خیابانی' خانه تئاتر، در این دوره از جشنواره ضمن تقدیر از نمایش های 'همه جا آسمان همین رنگ است' به كارگردانی جمشید عسگری، 'سنگ، كاغذ، قیچی' به كارگردانی مهدی حبیبی و 'معركه پهلوان' به كارگردانی محمد زارع زاده، جایزه ویژه خود را به حمیدرضا مرادی كارگردان نمایش 'این گروه خشن' اهدا كرد.

فراهنگ**ا.خ**1588