پنج کشور ساحلی دریای خزر، تاکنون نتوانسته اند به رژیم حقوقی مورد توافقی برای این دریا دست پیدا کنند

یک مقام بلندپایه دولت ایران نسبت به ساخت جزایر مصنوعی در دریای خزر توسط کشورهای ترکمنستان و جمهوری آذربایجان اعتراض کرده است.

محمد جواد محمدی‌زاده، معاون رئیس جمهور ایران و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست این کشور گفته است که "ساخت جزایر مصنوعی و تغییر کاربری در دریای خزر موجب نگرانی ایران شده است."

آقای محمدی زاده گفته است که این جزایر توسط برخی کشورهای حاشیه خزر "به ویژه جمهوری آذربایجان و تا حدودی ترکمنستان" در حال ساخت است.

این مقام دولت ایران گفته است که این کشورها در مذاکرات شفاهی این اطمینان را داده اند که به اکوسیستم ساحل خزر آسیبی نمی رسد.

آقای محمدی‌زاده گفته که ایران قرار است مطالعاتی را که این کشورها انجام داده اند بررسی کند تا این اطمینان حاصل شود که اکوسیستم ساحل خزر آسیب نمی‌بیند.

کشورهای قزاقستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در سال های اخیر مشغول ساخت جزایز مصنوعی در دریای خزر بوده اند.

دولت جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۰۹ اعلام کرد که در صدد احداث یک جزیره مصنوعی بزرگ در سواحل باکو در دریای خزر است.

بر اساس تازه ترین خبرها جمهوری آذربایجان قصد دارد ۴۱ جزیره مصنوعی در ۱۵ مایلی ساحل باکو بسازد.

ایران می گوید جمهوری آذربایجان و ترکمنستان به طور شفاهی به ایران اطمینان داده اند كه با ساخت جزایر مصنوعی به اكوسیستم خزر آسیبی نمی رسد

بخشی از این پروژه مربوط به ساخت بلندترین برج دنیاست که با ارتفاع ۱۰۵۰ متر از برج الخلیفه در دوبی هم بلندتر خواهد بود.

ترکمنستان، دیگر همسایه ایران، نیز قصد دارد جزایر مصنوعی متعددی در جنوب شرق دریای خزر بسازد.

قزاقستان گرچه در حال ساخت گسترده جزایر مصنوعی در دریای خزر است اما به نظر می رسد به دلیل اینکه مرز زمینی با ایران ندارد، مقام های ایرانی به فعالیت های آن حساسیتی نشان نداده اند.

کارشناسان محیط زیست هشدار می دهند که ایجاد این جزایر، باعث انباشت رسوبات زیادی خواهد شد که می تواند منجر به مرگ اکوسیستم های دریای خزر شود.

با توجه به نامشخص بودن وضعیت حقوقی دریای خزر، حقوقدانان بین المللی هم درباره تبعات احتمالی ظهور جزایر مصنوعی در سواحل این کشورها هشدار می دهند و می گویند که این روند می تواند وضعیت بالقوه خطرناک منطقه را با تنش های بیشتری روبرو کند.

بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سه کشور جدید همسایه دریای خزر شدند.

این کشورها طی بیست سال گذشته نتوانسته اند در مورد رژیم جدید حقوقی این دریا به توافق برسند.

خزر بزرگترین دریاچه، یا دریای محصور در خشکی، در روی کره زمین است و به دلیل موقعیت منحصر به فردی که دارد، کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها پاسخگو و گره گشای همه پیچیدگی های حقوقی این دریا و کشورهای ساحلی اش نیست.

پنج کشور ساحلی دریای خزر طی دو دهه گذشته در حال گفت و گو برای تنظیم یک رژیم حقوقی مخصوص به این دریا بوده اند.

تنها توافق حاصل شده میان پنج کشورهای ساحلی دریای خزر انعقاد کنوانسیون حفاظت از محیط زیست آن است.

این سند در سال ۱۳۸۲ در تهران به عنوان اولین توافق پنج جانبه در دریای خزر امضا و ثبت شد.

.